1*4882a593Smuzhiyun // SPDX-License-Identifier: GPL-2.0+
2*4882a593Smuzhiyun /*
3*4882a593Smuzhiyun * NOP USB transceiver for all USB transceiver which are either built-in
4*4882a593Smuzhiyun * into USB IP or which are mostly autonomous.
5*4882a593Smuzhiyun *
6*4882a593Smuzhiyun * Copyright (C) 2009 Texas Instruments Inc
7*4882a593Smuzhiyun * Author: Ajay Kumar Gupta <ajay.gupta@ti.com>
8*4882a593Smuzhiyun *
9*4882a593Smuzhiyun * Current status:
10*4882a593Smuzhiyun * This provides a "nop" transceiver for PHYs which are
11*4882a593Smuzhiyun * autonomous such as isp1504, isp1707, etc.
12*4882a593Smuzhiyun */
13*4882a593Smuzhiyun
14*4882a593Smuzhiyun #include <linux/module.h>
15*4882a593Smuzhiyun #include <linux/platform_device.h>
16*4882a593Smuzhiyun #include <linux/dma-mapping.h>
17*4882a593Smuzhiyun #include <linux/usb/gadget.h>
18*4882a593Smuzhiyun #include <linux/usb/otg.h>
19*4882a593Smuzhiyun #include <linux/usb/usb_phy_generic.h>
20*4882a593Smuzhiyun #include <linux/slab.h>
21*4882a593Smuzhiyun #include <linux/clk.h>
22*4882a593Smuzhiyun #include <linux/regulator/consumer.h>
23*4882a593Smuzhiyun #include <linux/of.h>
24*4882a593Smuzhiyun #include <linux/gpio/consumer.h>
25*4882a593Smuzhiyun #include <linux/delay.h>
26*4882a593Smuzhiyun
27*4882a593Smuzhiyun #include "phy-generic.h"
28*4882a593Smuzhiyun
29*4882a593Smuzhiyun #define VBUS_IRQ_FLAGS \
30*4882a593Smuzhiyun (IRQF_SHARED | IRQF_TRIGGER_RISING | IRQF_TRIGGER_FALLING | \
31*4882a593Smuzhiyun IRQF_ONESHOT)
32*4882a593Smuzhiyun
usb_phy_generic_register(void)33*4882a593Smuzhiyun struct platform_device *usb_phy_generic_register(void)
34*4882a593Smuzhiyun {
35*4882a593Smuzhiyun return platform_device_register_simple("usb_phy_generic",
36*4882a593Smuzhiyun PLATFORM_DEVID_AUTO, NULL, 0);
37*4882a593Smuzhiyun }
38*4882a593Smuzhiyun EXPORT_SYMBOL_GPL(usb_phy_generic_register);
39*4882a593Smuzhiyun
usb_phy_generic_unregister(struct platform_device * pdev)40*4882a593Smuzhiyun void usb_phy_generic_unregister(struct platform_device *pdev)
41*4882a593Smuzhiyun {
42*4882a593Smuzhiyun platform_device_unregister(pdev);
43*4882a593Smuzhiyun }
44*4882a593Smuzhiyun EXPORT_SYMBOL_GPL(usb_phy_generic_unregister);
45*4882a593Smuzhiyun
nop_set_suspend(struct usb_phy * x,int suspend)46*4882a593Smuzhiyun static int nop_set_suspend(struct usb_phy *x, int suspend)
47*4882a593Smuzhiyun {
48*4882a593Smuzhiyun struct usb_phy_generic *nop = dev_get_drvdata(x->dev);
49*4882a593Smuzhiyun
50*4882a593Smuzhiyun if (!IS_ERR(nop->clk)) {
51*4882a593Smuzhiyun if (suspend)
52*4882a593Smuzhiyun clk_disable_unprepare(nop->clk);
53*4882a593Smuzhiyun else
54*4882a593Smuzhiyun clk_prepare_enable(nop->clk);
55*4882a593Smuzhiyun }
56*4882a593Smuzhiyun
57*4882a593Smuzhiyun return 0;
58*4882a593Smuzhiyun }
59*4882a593Smuzhiyun
nop_reset(struct usb_phy_generic * nop)60*4882a593Smuzhiyun static void nop_reset(struct usb_phy_generic *nop)
61*4882a593Smuzhiyun {
62*4882a593Smuzhiyun if (!nop->gpiod_reset)
63*4882a593Smuzhiyun return;
64*4882a593Smuzhiyun
65*4882a593Smuzhiyun gpiod_set_value_cansleep(nop->gpiod_reset, 1);
66*4882a593Smuzhiyun usleep_range(10000, 20000);
67*4882a593Smuzhiyun gpiod_set_value_cansleep(nop->gpiod_reset, 0);
68*4882a593Smuzhiyun }
69*4882a593Smuzhiyun
70*4882a593Smuzhiyun /* interface to regulator framework */
nop_set_vbus_draw(struct usb_phy_generic * nop,unsigned mA)71*4882a593Smuzhiyun static void nop_set_vbus_draw(struct usb_phy_generic *nop, unsigned mA)
72*4882a593Smuzhiyun {
73*4882a593Smuzhiyun struct regulator *vbus_draw = nop->vbus_draw;
74*4882a593Smuzhiyun int enabled;
75*4882a593Smuzhiyun int ret;
76*4882a593Smuzhiyun
77*4882a593Smuzhiyun if (!vbus_draw)
78*4882a593Smuzhiyun return;
79*4882a593Smuzhiyun
80*4882a593Smuzhiyun enabled = nop->vbus_draw_enabled;
81*4882a593Smuzhiyun if (mA) {
82*4882a593Smuzhiyun regulator_set_current_limit(vbus_draw, 0, 1000 * mA);
83*4882a593Smuzhiyun if (!enabled) {
84*4882a593Smuzhiyun ret = regulator_enable(vbus_draw);
85*4882a593Smuzhiyun if (ret < 0)
86*4882a593Smuzhiyun return;
87*4882a593Smuzhiyun nop->vbus_draw_enabled = 1;
88*4882a593Smuzhiyun }
89*4882a593Smuzhiyun } else {
90*4882a593Smuzhiyun if (enabled) {
91*4882a593Smuzhiyun ret = regulator_disable(vbus_draw);
92*4882a593Smuzhiyun if (ret < 0)
93*4882a593Smuzhiyun return;
94*4882a593Smuzhiyun nop->vbus_draw_enabled = 0;
95*4882a593Smuzhiyun }
96*4882a593Smuzhiyun }
97*4882a593Smuzhiyun nop->mA = mA;
98*4882a593Smuzhiyun }
99*4882a593Smuzhiyun
100*4882a593Smuzhiyun
nop_gpio_vbus_thread(int irq,void * data)101*4882a593Smuzhiyun static irqreturn_t nop_gpio_vbus_thread(int irq, void *data)
102*4882a593Smuzhiyun {
103*4882a593Smuzhiyun struct usb_phy_generic *nop = data;
104*4882a593Smuzhiyun struct usb_otg *otg = nop->phy.otg;
105*4882a593Smuzhiyun int vbus, status;
106*4882a593Smuzhiyun
107*4882a593Smuzhiyun vbus = gpiod_get_value(nop->gpiod_vbus);
108*4882a593Smuzhiyun if ((vbus ^ nop->vbus) == 0)
109*4882a593Smuzhiyun return IRQ_HANDLED;
110*4882a593Smuzhiyun nop->vbus = vbus;
111*4882a593Smuzhiyun
112*4882a593Smuzhiyun if (vbus) {
113*4882a593Smuzhiyun status = USB_EVENT_VBUS;
114*4882a593Smuzhiyun otg->state = OTG_STATE_B_PERIPHERAL;
115*4882a593Smuzhiyun nop->phy.last_event = status;
116*4882a593Smuzhiyun
117*4882a593Smuzhiyun /* drawing a "unit load" is *always* OK, except for OTG */
118*4882a593Smuzhiyun nop_set_vbus_draw(nop, 100);
119*4882a593Smuzhiyun
120*4882a593Smuzhiyun atomic_notifier_call_chain(&nop->phy.notifier, status,
121*4882a593Smuzhiyun otg->gadget);
122*4882a593Smuzhiyun } else {
123*4882a593Smuzhiyun nop_set_vbus_draw(nop, 0);
124*4882a593Smuzhiyun
125*4882a593Smuzhiyun status = USB_EVENT_NONE;
126*4882a593Smuzhiyun otg->state = OTG_STATE_B_IDLE;
127*4882a593Smuzhiyun nop->phy.last_event = status;
128*4882a593Smuzhiyun
129*4882a593Smuzhiyun atomic_notifier_call_chain(&nop->phy.notifier, status,
130*4882a593Smuzhiyun otg->gadget);
131*4882a593Smuzhiyun }
132*4882a593Smuzhiyun return IRQ_HANDLED;
133*4882a593Smuzhiyun }
134*4882a593Smuzhiyun
usb_gen_phy_init(struct usb_phy * phy)135*4882a593Smuzhiyun int usb_gen_phy_init(struct usb_phy *phy)
136*4882a593Smuzhiyun {
137*4882a593Smuzhiyun struct usb_phy_generic *nop = dev_get_drvdata(phy->dev);
138*4882a593Smuzhiyun int ret;
139*4882a593Smuzhiyun
140*4882a593Smuzhiyun if (!IS_ERR(nop->vcc)) {
141*4882a593Smuzhiyun if (regulator_enable(nop->vcc))
142*4882a593Smuzhiyun dev_err(phy->dev, "Failed to enable power\n");
143*4882a593Smuzhiyun }
144*4882a593Smuzhiyun
145*4882a593Smuzhiyun if (!IS_ERR(nop->clk)) {
146*4882a593Smuzhiyun ret = clk_prepare_enable(nop->clk);
147*4882a593Smuzhiyun if (ret)
148*4882a593Smuzhiyun return ret;
149*4882a593Smuzhiyun }
150*4882a593Smuzhiyun
151*4882a593Smuzhiyun nop_reset(nop);
152*4882a593Smuzhiyun
153*4882a593Smuzhiyun return 0;
154*4882a593Smuzhiyun }
155*4882a593Smuzhiyun EXPORT_SYMBOL_GPL(usb_gen_phy_init);
156*4882a593Smuzhiyun
usb_gen_phy_shutdown(struct usb_phy * phy)157*4882a593Smuzhiyun void usb_gen_phy_shutdown(struct usb_phy *phy)
158*4882a593Smuzhiyun {
159*4882a593Smuzhiyun struct usb_phy_generic *nop = dev_get_drvdata(phy->dev);
160*4882a593Smuzhiyun
161*4882a593Smuzhiyun gpiod_set_value_cansleep(nop->gpiod_reset, 1);
162*4882a593Smuzhiyun
163*4882a593Smuzhiyun if (!IS_ERR(nop->clk))
164*4882a593Smuzhiyun clk_disable_unprepare(nop->clk);
165*4882a593Smuzhiyun
166*4882a593Smuzhiyun if (!IS_ERR(nop->vcc)) {
167*4882a593Smuzhiyun if (regulator_disable(nop->vcc))
168*4882a593Smuzhiyun dev_err(phy->dev, "Failed to disable power\n");
169*4882a593Smuzhiyun }
170*4882a593Smuzhiyun }
171*4882a593Smuzhiyun EXPORT_SYMBOL_GPL(usb_gen_phy_shutdown);
172*4882a593Smuzhiyun
nop_set_peripheral(struct usb_otg * otg,struct usb_gadget * gadget)173*4882a593Smuzhiyun static int nop_set_peripheral(struct usb_otg *otg, struct usb_gadget *gadget)
174*4882a593Smuzhiyun {
175*4882a593Smuzhiyun if (!otg)
176*4882a593Smuzhiyun return -ENODEV;
177*4882a593Smuzhiyun
178*4882a593Smuzhiyun if (!gadget) {
179*4882a593Smuzhiyun otg->gadget = NULL;
180*4882a593Smuzhiyun return -ENODEV;
181*4882a593Smuzhiyun }
182*4882a593Smuzhiyun
183*4882a593Smuzhiyun otg->gadget = gadget;
184*4882a593Smuzhiyun if (otg->state == OTG_STATE_B_PERIPHERAL)
185*4882a593Smuzhiyun atomic_notifier_call_chain(&otg->usb_phy->notifier,
186*4882a593Smuzhiyun USB_EVENT_VBUS, otg->gadget);
187*4882a593Smuzhiyun else
188*4882a593Smuzhiyun otg->state = OTG_STATE_B_IDLE;
189*4882a593Smuzhiyun return 0;
190*4882a593Smuzhiyun }
191*4882a593Smuzhiyun
nop_set_host(struct usb_otg * otg,struct usb_bus * host)192*4882a593Smuzhiyun static int nop_set_host(struct usb_otg *otg, struct usb_bus *host)
193*4882a593Smuzhiyun {
194*4882a593Smuzhiyun if (!otg)
195*4882a593Smuzhiyun return -ENODEV;
196*4882a593Smuzhiyun
197*4882a593Smuzhiyun if (!host) {
198*4882a593Smuzhiyun otg->host = NULL;
199*4882a593Smuzhiyun return -ENODEV;
200*4882a593Smuzhiyun }
201*4882a593Smuzhiyun
202*4882a593Smuzhiyun otg->host = host;
203*4882a593Smuzhiyun return 0;
204*4882a593Smuzhiyun }
205*4882a593Smuzhiyun
usb_phy_gen_create_phy(struct device * dev,struct usb_phy_generic * nop)206*4882a593Smuzhiyun int usb_phy_gen_create_phy(struct device *dev, struct usb_phy_generic *nop)
207*4882a593Smuzhiyun {
208*4882a593Smuzhiyun enum usb_phy_type type = USB_PHY_TYPE_USB2;
209*4882a593Smuzhiyun int err = 0;
210*4882a593Smuzhiyun
211*4882a593Smuzhiyun u32 clk_rate = 0;
212*4882a593Smuzhiyun bool needs_vcc = false, needs_clk = false;
213*4882a593Smuzhiyun
214*4882a593Smuzhiyun if (dev->of_node) {
215*4882a593Smuzhiyun struct device_node *node = dev->of_node;
216*4882a593Smuzhiyun
217*4882a593Smuzhiyun if (of_property_read_u32(node, "clock-frequency", &clk_rate))
218*4882a593Smuzhiyun clk_rate = 0;
219*4882a593Smuzhiyun
220*4882a593Smuzhiyun needs_vcc = of_property_read_bool(node, "vcc-supply");
221*4882a593Smuzhiyun needs_clk = of_property_read_bool(node, "clocks");
222*4882a593Smuzhiyun }
223*4882a593Smuzhiyun nop->gpiod_reset = devm_gpiod_get_optional(dev, "reset",
224*4882a593Smuzhiyun GPIOD_ASIS);
225*4882a593Smuzhiyun err = PTR_ERR_OR_ZERO(nop->gpiod_reset);
226*4882a593Smuzhiyun if (!err) {
227*4882a593Smuzhiyun nop->gpiod_vbus = devm_gpiod_get_optional(dev,
228*4882a593Smuzhiyun "vbus-detect",
229*4882a593Smuzhiyun GPIOD_ASIS);
230*4882a593Smuzhiyun err = PTR_ERR_OR_ZERO(nop->gpiod_vbus);
231*4882a593Smuzhiyun }
232*4882a593Smuzhiyun
233*4882a593Smuzhiyun if (err == -EPROBE_DEFER)
234*4882a593Smuzhiyun return -EPROBE_DEFER;
235*4882a593Smuzhiyun if (err) {
236*4882a593Smuzhiyun dev_err(dev, "Error requesting RESET or VBUS GPIO\n");
237*4882a593Smuzhiyun return err;
238*4882a593Smuzhiyun }
239*4882a593Smuzhiyun if (nop->gpiod_reset)
240*4882a593Smuzhiyun gpiod_direction_output(nop->gpiod_reset, 1);
241*4882a593Smuzhiyun
242*4882a593Smuzhiyun nop->phy.otg = devm_kzalloc(dev, sizeof(*nop->phy.otg),
243*4882a593Smuzhiyun GFP_KERNEL);
244*4882a593Smuzhiyun if (!nop->phy.otg)
245*4882a593Smuzhiyun return -ENOMEM;
246*4882a593Smuzhiyun
247*4882a593Smuzhiyun nop->clk = devm_clk_get(dev, "main_clk");
248*4882a593Smuzhiyun if (IS_ERR(nop->clk)) {
249*4882a593Smuzhiyun dev_dbg(dev, "Can't get phy clock: %ld\n",
250*4882a593Smuzhiyun PTR_ERR(nop->clk));
251*4882a593Smuzhiyun if (needs_clk)
252*4882a593Smuzhiyun return PTR_ERR(nop->clk);
253*4882a593Smuzhiyun }
254*4882a593Smuzhiyun
255*4882a593Smuzhiyun if (!IS_ERR(nop->clk) && clk_rate) {
256*4882a593Smuzhiyun err = clk_set_rate(nop->clk, clk_rate);
257*4882a593Smuzhiyun if (err) {
258*4882a593Smuzhiyun dev_err(dev, "Error setting clock rate\n");
259*4882a593Smuzhiyun return err;
260*4882a593Smuzhiyun }
261*4882a593Smuzhiyun }
262*4882a593Smuzhiyun
263*4882a593Smuzhiyun nop->vcc = devm_regulator_get(dev, "vcc");
264*4882a593Smuzhiyun if (IS_ERR(nop->vcc)) {
265*4882a593Smuzhiyun dev_dbg(dev, "Error getting vcc regulator: %ld\n",
266*4882a593Smuzhiyun PTR_ERR(nop->vcc));
267*4882a593Smuzhiyun if (needs_vcc)
268*4882a593Smuzhiyun return -EPROBE_DEFER;
269*4882a593Smuzhiyun }
270*4882a593Smuzhiyun
271*4882a593Smuzhiyun nop->vbus_draw = devm_regulator_get_exclusive(dev, "vbus");
272*4882a593Smuzhiyun if (PTR_ERR(nop->vbus_draw) == -ENODEV)
273*4882a593Smuzhiyun nop->vbus_draw = NULL;
274*4882a593Smuzhiyun if (IS_ERR(nop->vbus_draw))
275*4882a593Smuzhiyun return dev_err_probe(dev, PTR_ERR(nop->vbus_draw),
276*4882a593Smuzhiyun "could not get vbus regulator\n");
277*4882a593Smuzhiyun
278*4882a593Smuzhiyun nop->dev = dev;
279*4882a593Smuzhiyun nop->phy.dev = nop->dev;
280*4882a593Smuzhiyun nop->phy.label = "nop-xceiv";
281*4882a593Smuzhiyun nop->phy.set_suspend = nop_set_suspend;
282*4882a593Smuzhiyun nop->phy.type = type;
283*4882a593Smuzhiyun
284*4882a593Smuzhiyun nop->phy.otg->state = OTG_STATE_UNDEFINED;
285*4882a593Smuzhiyun nop->phy.otg->usb_phy = &nop->phy;
286*4882a593Smuzhiyun nop->phy.otg->set_host = nop_set_host;
287*4882a593Smuzhiyun nop->phy.otg->set_peripheral = nop_set_peripheral;
288*4882a593Smuzhiyun
289*4882a593Smuzhiyun return 0;
290*4882a593Smuzhiyun }
291*4882a593Smuzhiyun EXPORT_SYMBOL_GPL(usb_phy_gen_create_phy);
292*4882a593Smuzhiyun
usb_phy_generic_probe(struct platform_device * pdev)293*4882a593Smuzhiyun static int usb_phy_generic_probe(struct platform_device *pdev)
294*4882a593Smuzhiyun {
295*4882a593Smuzhiyun struct device *dev = &pdev->dev;
296*4882a593Smuzhiyun struct usb_phy_generic *nop;
297*4882a593Smuzhiyun int err;
298*4882a593Smuzhiyun
299*4882a593Smuzhiyun nop = devm_kzalloc(dev, sizeof(*nop), GFP_KERNEL);
300*4882a593Smuzhiyun if (!nop)
301*4882a593Smuzhiyun return -ENOMEM;
302*4882a593Smuzhiyun
303*4882a593Smuzhiyun err = usb_phy_gen_create_phy(dev, nop);
304*4882a593Smuzhiyun if (err)
305*4882a593Smuzhiyun return err;
306*4882a593Smuzhiyun if (nop->gpiod_vbus) {
307*4882a593Smuzhiyun err = devm_request_threaded_irq(&pdev->dev,
308*4882a593Smuzhiyun gpiod_to_irq(nop->gpiod_vbus),
309*4882a593Smuzhiyun NULL, nop_gpio_vbus_thread,
310*4882a593Smuzhiyun VBUS_IRQ_FLAGS, "vbus_detect",
311*4882a593Smuzhiyun nop);
312*4882a593Smuzhiyun if (err) {
313*4882a593Smuzhiyun dev_err(&pdev->dev, "can't request irq %i, err: %d\n",
314*4882a593Smuzhiyun gpiod_to_irq(nop->gpiod_vbus), err);
315*4882a593Smuzhiyun return err;
316*4882a593Smuzhiyun }
317*4882a593Smuzhiyun nop->phy.otg->state = gpiod_get_value(nop->gpiod_vbus) ?
318*4882a593Smuzhiyun OTG_STATE_B_PERIPHERAL : OTG_STATE_B_IDLE;
319*4882a593Smuzhiyun }
320*4882a593Smuzhiyun
321*4882a593Smuzhiyun nop->phy.init = usb_gen_phy_init;
322*4882a593Smuzhiyun nop->phy.shutdown = usb_gen_phy_shutdown;
323*4882a593Smuzhiyun
324*4882a593Smuzhiyun err = usb_add_phy_dev(&nop->phy);
325*4882a593Smuzhiyun if (err) {
326*4882a593Smuzhiyun dev_err(&pdev->dev, "can't register transceiver, err: %d\n",
327*4882a593Smuzhiyun err);
328*4882a593Smuzhiyun return err;
329*4882a593Smuzhiyun }
330*4882a593Smuzhiyun
331*4882a593Smuzhiyun platform_set_drvdata(pdev, nop);
332*4882a593Smuzhiyun
333*4882a593Smuzhiyun return 0;
334*4882a593Smuzhiyun }
335*4882a593Smuzhiyun
usb_phy_generic_remove(struct platform_device * pdev)336*4882a593Smuzhiyun static int usb_phy_generic_remove(struct platform_device *pdev)
337*4882a593Smuzhiyun {
338*4882a593Smuzhiyun struct usb_phy_generic *nop = platform_get_drvdata(pdev);
339*4882a593Smuzhiyun
340*4882a593Smuzhiyun usb_remove_phy(&nop->phy);
341*4882a593Smuzhiyun
342*4882a593Smuzhiyun return 0;
343*4882a593Smuzhiyun }
344*4882a593Smuzhiyun
345*4882a593Smuzhiyun static const struct of_device_id nop_xceiv_dt_ids[] = {
346*4882a593Smuzhiyun { .compatible = "usb-nop-xceiv" },
347*4882a593Smuzhiyun { }
348*4882a593Smuzhiyun };
349*4882a593Smuzhiyun
350*4882a593Smuzhiyun MODULE_DEVICE_TABLE(of, nop_xceiv_dt_ids);
351*4882a593Smuzhiyun
352*4882a593Smuzhiyun static struct platform_driver usb_phy_generic_driver = {
353*4882a593Smuzhiyun .probe = usb_phy_generic_probe,
354*4882a593Smuzhiyun .remove = usb_phy_generic_remove,
355*4882a593Smuzhiyun .driver = {
356*4882a593Smuzhiyun .name = "usb_phy_generic",
357*4882a593Smuzhiyun .of_match_table = nop_xceiv_dt_ids,
358*4882a593Smuzhiyun },
359*4882a593Smuzhiyun };
360*4882a593Smuzhiyun
usb_phy_generic_init(void)361*4882a593Smuzhiyun static int __init usb_phy_generic_init(void)
362*4882a593Smuzhiyun {
363*4882a593Smuzhiyun return platform_driver_register(&usb_phy_generic_driver);
364*4882a593Smuzhiyun }
365*4882a593Smuzhiyun subsys_initcall(usb_phy_generic_init);
366*4882a593Smuzhiyun
usb_phy_generic_exit(void)367*4882a593Smuzhiyun static void __exit usb_phy_generic_exit(void)
368*4882a593Smuzhiyun {
369*4882a593Smuzhiyun platform_driver_unregister(&usb_phy_generic_driver);
370*4882a593Smuzhiyun }
371*4882a593Smuzhiyun module_exit(usb_phy_generic_exit);
372*4882a593Smuzhiyun
373*4882a593Smuzhiyun MODULE_ALIAS("platform:usb_phy_generic");
374*4882a593Smuzhiyun MODULE_AUTHOR("Texas Instruments Inc");
375*4882a593Smuzhiyun MODULE_DESCRIPTION("NOP USB Transceiver driver");
376*4882a593Smuzhiyun MODULE_LICENSE("GPL");
377